Biển Nha Trang - niềm cảm hứng của nhiều nghệ sĩ. Ảnh: Phong Nha Trang

Có người ví Nha Trang mùa thu lại về là “Bài ca hy vọng số 2” của nhạc sĩ Văn Ký. Ngẫm lại cũng thấy có lý. Bài ca hy vọng được viết trong bối cảnh bộn bề của đất nước đã bị chia cắt và sắp bước vào cuộc chiến cực kỳ tàn khốc với đế quốc Mỹ (năm 1958), và chàng trai 30 tuổi Văn Ký phải nhờ cánh chim và bầu trời xanh khát vọng để hy vọng... 19 năm sau, đứng trước biển xanh hiền hòa, thanh bình Nha Trang - năm 1977, cánh chim hòa bình khát vọng của Văn Ký đã hóa thành cánh buồm trên dải sóng dịu dàng và ông đã thốt lên “Ơi Nha Trang mùa thu lại về”.

Văn Ký kể lại rằng, trước đó, sau giải phóng ông đã “theo nhịp bước của đoàn quân chiến thắng” đi dọc dải đất miền Trung thì chỉ có miền thùy dương cát trắng Nha Trang là ông thấy say đắm, và “Bài ca hy vọng số 2” đã hình thành như một sự kết thúc có hậu toàn bích của một đời người và cả dân tộc. Bản nhạc Văn Ký sáng tác thật đơn giản, dễ hát, dễ nhớ... Và quả thực như thế khi trên làn sóng điện của Đài Tiếng nói Việt Nam vang lên tiếng hát “Ơi Nha Trang mùa thu lại về” của ca sĩ Kim Phúc thì người dân Nha Trang đón nhận ngay lập tức, rất thân quen như thể đã có từ lâu rồi. Sau đó, ca khúc này được nhiều ca sĩ như Ái Vân, Thu Phương... thể hiện và đều hay. Bản nhạc xứng đáng là “thành phố ca” của Nha Trang được làm nhạc hiệu cho Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Khánh Hòa. Một bản nhạc chỉ cần nghe thôi thì ai cũng hình dung ra bức tranh về thành phố hiền hòa biển xanh.

Với ca khúc ngắn gọn, vui tươi Nha Trang thành phố tôi yêu, nhạc sĩ Văn Dung đã vẽ lên một bức tranh về biển xuân - hè sau ngày giải phóng với nhịp sống mới phơi phới lạc quan yêu đời; với nhịp điệu sôi nổi kiểu hành khúc như tâm hồn người dân biển trước cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp. Văn Dung tung tăng trên biển, trên bãi cát của chàng thanh niên say mê “biển hát”. Có thể nói, đây là bài hát rất ấn tượng đối với người Nha Trang với tình yêu về biển cùng đất trời của thời đại mới. Vì thế, bản nhạc được làm nhạc hiệu cho Nha Trang bước vào ngày mới, cho những dịp lễ đầy khí thế. Ca sĩ Kim Oanh và Ngọc Bích hát song ca rất hay như tiếng sóng biển reo vui với gió lộng.

Dịp giữa thập niên 80, Nha Trang âm vang một ca khúc có phong cách rất hiện đại - Nha Trang thu của Phó Đức Phương, đây là nét lạ của nhạc sĩ đậm chất dân ca trong hàng loạt sáng tác của mình. Bài hát vang lên trong tiết tấu thật sôi nổi, biến ảo và không kém phần bốc lửa. Khi mới nghe, với người theo phong cách cổ điển thì thật khó thuộc, nhưng với lớp trẻ thì quả thực đây là bài hát cực hay, thể hiện hoàn toàn phong cách trẻ trung, ca sĩ được giải phóng hoàn toàn năng lượng của mình khi hát... Đây là món quà độc đáo mà nhạc sĩ Phó Đức Phương đã tặng cho Nha Trang, làm phong phú thêm bộ sưu tập âm nhạc của mình.

Người Nha Trang xưa vẫn nhớ hình ảnh ca sĩ nổi tiếng Nguyễn Hải của Đoàn Ca múa nhạc Hải Đăng ngồi trên bãi cát thể hiện một bài hát có giai điệu êm đềm, sang trọng mà nồng nàn Biển hẹn Nha Trang của nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn. Đây là bản nhạc được dành cho các bạn trẻ đang yêu. Nét dịu dàng thủ thỉ như tiếng gió, tiếng sóng và nắng của biển Nha Trang được hòa trộn bằng âm nhạc. Có nhiều người đứng tuổi khi nghe lại bài hát này đã thổn thức kỷ niệm về Nha Trang êm đềm xưa với những tình yêu tuổi trẻ. Bây giờ khi nghe lại bài hát này vẫn thấy rất mới, trong veo như tình yêu với biển.

Một mảnh đất sẽ cằn khô và nghèo đi nếu  không có những tác phẩm nghệ thuật đồng hành theo lịch sử của mình. Nha Trang - thành phố biển thật hạnh phúc khi có trọn vẹn những tác phẩm âm nhạc đặc sắc về mình.

LÊ ĐỨC DƯƠNG